Pamiątkowy Obelisk w Nowym Kramsku
W Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 uczestniczyło wielu mieszkańców Ziemi Kramskiej. Do walki o niepodległość Polski przygotował ich oddział paramilitarnej organizacji – Polskiego Stowarzyszenia Gimnastycznego „Sokół”, do którego należało ponad 70 osób, a którym dowodził Teodor Spiralski. Około 25 jego podkomendnych wyruszyło do Poznania przed wybuchem powstania i uczestniczyło w nim od samego początku. Wraz z innymi wyzwolili Poznań i przeszli powstańczy szlak bojowy przez Grodzisk Wielkopolski, Rakoniewice, Wolsztyn, Chobienice, a 24 stycznia 1919 roku zajęli Babimost.
Wielu Kramszczan dołączyło wówczas do walczących z Niemcami oddziałów powstańczych. W nocy 2/3 lutego 1919 roku Powstańcy dokonali ataku na zgrupowanie wojsk niemieckich w Nowym Kramsku, którym dowodził porucznik von Kleist.
Atak zakończył się całkowitym powodzeniem. Niemcy ponieśli znaczne straty – obok 42 żołnierzy i 3 oficerów zginął von Kleist. Zginęło także 7 powstańców – ich nazwiska wymienione zostały na obelisku. Powstańcy zdobyli wiele broni i amunicji, po czym wycofali się do Babimostu. W wyniku tej akcji uwolniono polskich działaczy więzionych w nowokramskim pałacu, przeszkodzono w szykanowaniu ludności polskiej przez władze i wojsko niemieckie, znacznie utrudniono Niemcom przygotowania do ataku na Babimost i dalej na Wielkopolskę.
