Kościół parafialny w Nowym Kramsku
Już w 1311 r. istniał w Nowym Kramsku drewniany kościół p.w. św. Michała. Należał do parafii klępskiej, diecezji wrocławskiej. Od czasu przejęcia wsi, na początku XIV wieku, przez klasztor cystersów z Obry, plebanami kościoła byli jego mnisi. W połowie XVII wieku założono przy kościele szkołę parafialną i zmieniono wezwanie na Narodzenia Najświętszej Marii Panny. W latach 1759 – 1769 w miejsce drewnianego wybudowano kościół murowany. Fundatorem był opat klasztoru cystersów z Obry, Stanisław Pretendowski, który został też jego zarządcą. W 1855 r. została dobudowana wieża.
Kościół ma budowę jednonawową. Wzniesiony jest na planie owalnym, z prostą ścianą od zachodu. Po bokach nawy znajdują się dwie półkoliste kaplice, a z obu stron prezbiterium zakrystia i składzik. Wnętrze kościoła utrzymane jest w stylu późnobarokowym.
Księża parafii nowokramskiej pełnili w czasach narodowej niewoli za rządów pruskich i niemieckich rolę przewodników i patronów polskiej ludności. Inicjowali tworzenie i wspierali działania polskich organizacji politycznych, kulturalnych i gospodarczych, znacząco przyczyniając się do utrzymania polskiej tożsamości narodowej.
